Pratiquer facilement l’autohypnose, Thierry Servillat, Frañs (2023)

E-touez ar medisinerezhioù “e-kichen” em boa ur raksoñj pozitivel a-walc’h diwar-benn an hipnoz. Setu perak em eus bet c’hoant da lenn al levr-mañ.

Spi em boa e teujen a-benn da gompren penaos ez ae an teknik en-dro ha, marteze, da zeskiñ un nebeut jestroù eeun pe trukloù.

E-touez ar mor a levrioù diwar-benn ar sujed-se, em eus dibabet unan a gave din e vije sirius, skrivet m’eo bet gant ur psikiatr ha n’eo ket gant ur meoarpiv diarbennik bennak.

Skoet em eus hebiou, em eus aon.

Kinnig a ra Thierry Servillat petra eo an diemouez, e berzhioù mat hag e berzhioù fall, hag an doare da vont dezhañ : dre e anv bihan, gant forzh moumounerezh ha flouradennoù.

Ken eeun eo ar poelladennoù gweladurezh kinniget m’em eus gortozet betek pajenn ziwezhañ al levr e teuje fin ar pennad-digeriñ. Brizh eo al levr, ouzhpenn, gant daveoù da deknikoù em eus ar brasañ disfiz outo, en o zouez soñj pozitivel an doktor Coué.

Ul levr didalvoud, ma z’eus. Goude bezañ lakaet e boan o teskiñ lenn, da betra lenn skridoù ne zegasont seurt ?

Ha n’on ket avañsetoc’h gant va c’hoant gouzout. Petra eo an hipnoz ? Un teknik efedus anavezet fall c’hoazh, pe un doare c’hwepat tud onest… hag eeun ?

N’eo ket an Dr Servillat a zesko din.

Mélanges en hommage au passeur de mémoire – Pennadoù dibabet en enor da Frañsez Favereau – A festschrifft in honour of Professor Favereau ; a-stroll (2018)

Dastumad renet gant Ronan Le Coadic.

N’eo ket aes ober un diverradenn eus ar pezh a gaver el levr-mañ, o vezañ m’eo ur sac’h a bep tra, feal ouzh giz ar “meskajoù” a vez prenet d’ur c’helenner skolveur pa ya war e leve.

Ar pezh a zo sur eo em eus bet kalz plijadur o lenn anezho -war-bouez unan pe zaou, re luziet evidon, n’on ket bet betek ar penn anezho.

Pep pennad a zo en e yezh (galleg, brezhoneg pe saozneg), gant un diverrañ en ur yezh all.

Liesseurt eo an temoù, lod skañv evel ar studiadenn gant Nelly Blanchard war ar brezhoneg a gaver war an etikedennoù gwin pe c’hoazh hini Maëlle Meriaux diwar-benn ar boued-sukr. Lod all muioc’h teknikel (Istor, sokiologiezh, yezhoniezh, lec’hanvadurezh…). Plijus eo mont a gazh da razh ha kaout, e mod-se, ur sell a-vras war tachennoù-studi an dud o deus kemeret perzh.

Met ar pep dedennusañ, marteze, eo ar sell a-dreñv war buhez hag oberenn Frañsez Favereau e-unan. E-touez an dud oberiant war ar brezhoneg n’eus ket ur mor a vije ken digor o spered. Dellezet mat e oa dezhañ al levr tev-mañ.

SPIP 3.1, Créer et gérer des sites web collaboratifs, Christophe Aubry, Frañs (2017)

Ur poellad dieub evit sevel lec’hiennoù internet eo SPIP. Lennet em eus al levr-mañ evit klask kompren penaos lakaat ul lec’hienn c’hallek e brezhoneg gant un dibab yezhoù, hag e gwirionez, n’em eus ket kavet ar respont da vat. Lennet em eus al levr penn-da-benn koulskoude (war-bouez un nebeut traoù er fin a gomzin diwar o fenn pelloc’h) peogwir e oan tapet gant va lennadenn.

Aes-tre eo al levr da lenn (hep bezañ Spip evit ar re nul e anv). Gras d’an tapadennoù-skramm niverus em eus savet en va fenn ur skeudenn resis eus an ikonoù, eus o flas hag eus an doare da dizhout al lec’h-mañ-lec’h, hep kaout ezhomm da vont dirak va urzhiataer. Echuiñ a ran gant ar santimant bezañ komprenet ar poell, gwezenn al lec’hiennoù SPIP, ha gant ar spi ne vin ket tapet fall ma c’hoarvez din chom bout war tra-mañ-tra peogwir e ouezin pelec’h klask va respontoù.

Ret eo gouzout n’on ket ur mailh war an urzhiataerezh hag ez eo ur poellad a c’hell bezañ implijet gant n’eus forzh piv hep gouiziegezhioù ispisial, gant ma studio un tammig an afer. An den en deus skrivet al levr a zo boaz da vuheziñ stummadurioù diwar-benn an urzhiataerez : gras da se eo e wel mat penaos displegañ, kredabl.

Amañ e c’helloc’h kavout titouroù e brezhoneg diwar-benn SPIP, war al lec’hienn dediet dezhañ, ha pellgargañ anezhañ zoken m’ho peus c’hoant da zornata un tammig ar poellad da welet penaos eo pe m’ho peus ur raktres lec’hienn resis.

N’eo nemet ur wezh erru e-barzh al lodenn “Foromoù SPIP” eo deuet da soñj din foromoù Flap Malo Morvan, a dremenen kalz amzer warno bloavezhioù ‘zo hag e oa skrivet en traoñ anezho “Fièrement propulsé gant Spip” (m’em eus soñj mat ?) : dre m’em boa sellet pizh ouzh an doare ma z’ae an traoù en-dro d’ar mare-se e oan avañsetoc’h a-galz evit kompren ar mont en-dro. Ur souezhadenn blijus !

Ar pennadoù 10 hag 11 n’em eus graet nemet o vraslenn, ne oan ket dedennet ganto evit poent. Mont a reont donoc’h e-barzh ar personelaat, en ur implijout linennoù kod ha traoù un tamm diaesoc’h evidon. Met moien ‘zo da gregiñ gant SPIP hep mont ken pell.

Kavet em eus hegasus un nebeut traoù el levr-mañ memestra, fazioù-reizhskrivañ bihan, meskaj etre tu kleiz ha du dehou en displegadennoù… N’eus ket eus ar galleg ur yezh paour, perak e vez espernet ar reizhañ ? Dreist-holl er priz m’emañ al levr. Domajig.

Ateliers d’écriture, Martin Winckler, Frañs (2020)

Emaon gant ar santimant da vezañ lennet ul levr hep penn na lost, gant hennezh.

Gant un hevelep titl e vijer o c’hortoz un doare hentenn pe d’an nebeutañ ur mod-implij. Al levr-mañ n’eo ket unan. Pe marteze en deus klasket bezañ hag en deus c’hwitet.

Koulskoude en deus skrivet kalz Martin Winckler ha sikouret kalz tud d’ober kement-all.

Kemer a ra harp war e vuhez, war e skiant-prenet evit reiñ traoù pouezus da c’houzout diwar-benn ar skrivañ : liv ur vuhezskrid zo war lodenn gentañ e destenn alies. Met ur soñj zo en e benn memestra, treuzkas ar pezh a oar hag a sant.

Un ton dreistordinal, dezhañ e-unan, e oar Martin Winckler reiñ d’e levrioù. En tu all d’an teknikoù hewel emañ (evel ar fed da implijout ar stumm benel evit an holl, ar pezh a zo kement hag en em lec’hiañ war ur plañ politikel) hag en tu all d’an traoù desket ivez. Diabarzh e levr n’eo ket renket bravoc’h ha diabarzh poubellenn va burev emichañs. Ha n’eo ket peogwir ne oar ket penaos ober : lod eus e levrioù zo lipet-kenañ, dezho stummoù kemplezh, evel La maladie de Sachs, a gomz diwar e benn el levr-mañ, hag a zo ur romant dre lies mouezh).

Gant ur stumm ken laosk, penaos an diaoul e ra evit skeiñ er gwenn ?

Reiñ a ra un nebeut kuzulioù. Traoù pleustrek. Met d’am soñj e pled muioch gant an darempred etre an unan hag ar pezh a skriv eget gant an doareoù rekis da sevel un destenn. Doñvaat ar sujed hag e grommañ betek e lakaat da gemer ar stumm a ya gant an unan zo e kreiz ar jeu amañ.

En un eil lodenn e kinnig testennoù o dije gellet bezañ skrivet, ha n’int ket bet da vat. Soñjoù en deus d’ober. Pennoù kentañ. Dibennoù disheñvel posubl. Un dastumadeg brouilhoñsoù eo, kazi.

Daoust da se on bet fromet don gant an eil lodenn-mañ, kement ha gant an hini gentañ. Diskouez a ra kalz faltazi, kalz ijin, un naturel dic’hortoz -ken sirius eo ar skrivañ, diouzh boaz-. Adober a ra eus ar skrivañ ul lusk naturel, evel debriñ pe alaniñ. Adliammañ a ra an dud gant o ezhommoù, gant o youloù diabarzh. Ha degas da soñj ez eo ar skrivañ un dra war ober ha ne vez morse echu, keit ma vezer bev.

Start eo displegañ seurt taol-arnod-lenn. Tres un netraig zo war al levr uvel-mañ, met hejañ a ra kalz traoù e-barzh al lenner. Me gav ‘din eo peogwir en deus Martin Winckler ur bersonelezh dreistordinal. N’on ket sur em eus desket traoù en ur lenn Ateliers d’écriture, met serriñ a ran anezhañ gant ar santimant em eus diskoachet ur mignon hag en deus kavet ar stek evit va lakaat en va bleud.

Ur ster a vije d’an testennoù berr ha diechu strollet er fin eta : disteraat an hed etre an hini a oar hag an hini ne oar ket c’hoazh…

L’art des listes, Dominique Loreau, Frañs (2007)

A-wezhioù e kavan ken drol un titl bennak ma teu da vezañ ret din e lenn evit gouzout penaos an diaoul e c’hell bezañ leuniet ul levr a-bezh diwar an tem… Splann eo ez eo ar pezh a zo c’hoarvezet din gant al levr-mañ.

E bro-Japan e vev Dominique Loreau abaoe bloavezhioù, dezhi da vezañ gall. An teknik a ginnig zo hanter-hent etre un deizlevr hag ur bullet. Kentoc’h eget sevel frazennoù da lakaat urzh en e vuhez ha da zerc’hel soñj -mat eo an deizlevrioù met kemer a reont re a blas, hervezi- e tiviz kentoc’h sevel listennoù eus a bep seurt traoù. Listennoù a adkopia en ur c’harned propr hag a vir.

Betek-henn n’anavezen nemet listenn an defotadoù hag hini an traoù d’ober hiziv. Kalz ledanoc’h eo an temoù kinniget gant Dominique Loreau. Levrioù ho levraoueg, ar re ho pije c’hoant da lenn, ar filmoù ho peus leñvet ar muiañ dirazo, roll-meuzioù kement pred kemeret gant an den-mañ-den, ar micherioù ho pije bet c’hoant d’ober ha n’ho peus ket graet ha me ‘oar-me ! … Ar seurt listennoù a gaver en ur bullet alies, met diskouez a ra-hi kalz faltazi en he dibaboù.

Hervezi e sikourfe an unan ar sevel listennoù da lakaat urzh en e benn, da skrivañ traoù ha ne zeufent ket er-maez ma ne vije ket dre hanterouriezh ur c’hreion.

Netra nevez, netra dispac’hel, met plijus a-walc’h eo da lenn gant ar skouerioù niverus a ro ar skrivagnerez. Kenkoulz eo din (hag e chomo) sevel frazennoù p’em bez tro da dapout ur c’hreion, met marteze e klot gwelloc’h gant spered tud yaouankoc’h rollañ traoù a bep seurt. Ha gwir eo e chom en ul listenn un tamm brav eus an dro-spered, eus an ambiañs, eus an den ma oa an hini en doa skrivet anezhi.

Kavet a c’heller el levr-mañ soñjoù temoù dedennus da eskemm gant e vugale ha da sevel listennoù asambles ganto, netra nemet evit ar blijadur. Skrivañ istor e familh dre ma vezer o vevañ anezhi, en ur mod. Bezañ lod eus an dastum eñvorennoù a-vuzul ma vezont bevet. Ha war don an dudi hag ar c’hoari. N’eo ket evit se eo bet skrivet L’art des listes, met an doare gwellañ da implijout al levr eo sur a-walc’h.

Les livres prennent soin de nous : Pour une bibliothérapie créative, Régine Detambel, Frañs (2015)

Goude un taol-esae kentañ gant levr Marc-Alain Ouaknin e oan bet dipitet gantañ, em bije gellet laoskel sujed ar biblioterapiezh da vont. Met ne oa ket gwalc’het va c’huriusted. Kendalc’het em eus gant hennezh eta.

Keuz n’em eus ket : komz a ra Régine Detambel eus al levrioù hag eus an testennoù en un doare a glot gant ar pezh a c’hourlakaan, a zivinan diwar o fenn. Da skouer pa lavar : “N’eo ket ar pal reiñ ur ster d’ar pezh a lenner, a-wezhioù. Ar glec’hiañ eo a vez klasket, an teuzadur gant ar sinoù war ar bajenn”. Ha dre ma z’aen war-raok ha ma soñjen aliesoc’h-aliesañ : Aze ‘mañ ! Deuet eo ganti ! e soñjen ivez n’eo ket displijus kaout ar muiañ posubl a deuzadur gant soñjoù an aozer.

Pouezañ a ra Régine Detambel war ar fed eo gerioù al lennegezh a c’hell soagnal an dud hag o deus galloud, en ur argas al levrioù o reiñ modoù-implij, kuzulioù war an doare da soñjal pe d’en em ren -menegiñ a ra Paulo Coehlo e-touez ar re-se.

Ma soagn al lenn, ar skrivañ a ra ivez, an darempred tost gant ar bajenn, ar c’hreion : aliañ a ra an adkopiañ barzhonegoù gant an dorn.

Goude bezañ kinniget petra lakaat an dud da lenn evit sikour anezho ha kemeret harp war meur a levr pe a skrivagner o vont a-du ganti e kont Régine Detambel he istor gant al levrioù, dindan un nebeut pajennoù eñvorennoù kreizennet war an tem. Ur misi e oa da lenn.

Treut em eus kavet an hentenn e-keñver bibliotherapiezh koulskoude. Chom a reer war dachenn ar soñjoù, an disklêriañ e garantez d’al levrioù. Lavarout a ra an aozerez ez a da lenn en tiez-retred da vare kleuboù, met n’eus ket doareoù all kinniget.

Laouen on bet o lenn al levr-mañ dre ma kadarna va soñjoù-me, met un tu gin a zo da gement-se : n’en deus ket degaset ur mor a draoù din. N’em eus ket desket kalz tra gantañ peogwir ez eo re heñvel ouzhin.

Ne chom din nemet heuliañ kuzulioù ar chamanez ha splujañ en-dro el lennegezh eta.

La méthode Bullet Journal, Ryder Carroll, Stadoù Unanet (2018)

C’hoant em eus bet da lenn al levr-mañ, n’eo ket evit implijout an ostilh, met evit kompren an dud a ra gantañ. Gant Ryder Carroll eo bet ijinet ar c’hoñsept.

Ur souezhadenn vat eo bet evit ar pezh a sell ouzh an displegadennoù.

Ur Bullet Journal zo un doare deiziataer, met savet tamm-ha-tamm hervez ezhommoù an hini a sav anezhañ. Gwelet a ran an diforc’h etre un deiziataer hag ur Bullet evel an hini a zo etre roll an defotadoù, skrivet ganeoc’h ho-unan, hag unan rakvoullet n’ho pije nemet lakaat kroazioù warnañ.

Displegañ a ra Ryder Carroll penaos e aozañ evit ma klotfe eus ar gwellañ gant buhez an unan ha gant e raktresoù, ha war se en deus bet, ha diorroet, ur bern soñjoù talvoudus. Ul levr dedennus-tre eo e-keñver an titouroù pleustrek, memes evit ar re n’o deus ket c’hoant da implijout teknik ar Bullet Journal.

Plijet on bet gant ar fed e vije kreizennet an traoù war tu pleustrek an ostilh, ha n’eo ket war e du arzel : pa glasker petra eo ur Bullet war ar Rouedad e kaver ur mor a skeudennoù bravoc’h an eil re eget ar re all. Techet int da lakaat disoñjal pal ar c’harned.

Anzav a ran on bet hegaset, koulskoude, gant al liamm a vez graet etre aozadur kempenn ar Bullet hag an diorren personel. Bep tro ma z’ae war an tu-mañ e kolle al levr eus e interest. Met n’eo ket re vezant, ha lec’hiet eo er fin kentoc’h.

N’en em lakain ket da sevel ur Bullet Journal, teknikoù all em eus evit merañ va raktresoù, met kavet em eus dedennus al levr-kinnig resis-mañ. En em gavet on gant an hini mat, a gav din, e-touez ur bern reoù all ha n’eus ket kalz danvez enno, war-bouez un nebeut tresoù kinniget.

Comment chier dans les bois, Kathleen Meyer, Stadoù Unanet (1989)

Un titl dispar, ha dispac’h. Evidon, ar goulenn, fas dezhañ, a zo bet kentoc’h : penaos chom hep lenn al levr ? Hag arabat fiziout e Google, a renk anezhañ er rummad “fent” : kozh kaozioù. Ar bourmenerien o vont war vaez war ar maez a zeu da vezañ ur gwir kudenn ekologel.

Da gentañ e weler penaos saotrañ an nebeutañ posubl : penaos en em lec’hiañ e-keñver al lec’hioù dour, pet metrad diouto, eus peseurt tu… gant un nebeut kuzulioù evit na vezan ket gwelet pe en em staliañ klet. Douarañ ? Toaliñ ? Pe degas ho produadennoù d’ar gêr ? Komprenet em eus gant souezh ne oa ket ar soñj diwezhañ-mañ ur farsadenn, daoust ma oa ar wezh kentañ din klevet diwar e benn. Kinnig a ra Kathleen Meyer ul listennad dafar a zo bet ijinet ha savet a-ratozh-kaer evit se.

Estreget traoù mat zo el levr-mañ. Al listennadoù-dafar-mañ, da skouer, a vez kinniget o merkoù, o frizioù, hag ur geñveriadenn zon anezho. N’eo ket talvoudus evit unan ne ra nemet teurel ur sell. A-benn ar fin e lammen ar pajennadoù randonus-se. An eil tra ha n’eo ket dispar eo ar stag m’eo al levr ouzh kudennoù resis an amerikaned. Du-hont eo disheñvel ar c’hudennoù endro eus ar pezh ez int du-mañ. Ha dre se e c’heller lavaret, goude lenn al levr, o deus tapet lañs warnomp evit dirouestlañ ar c’hudennoù a sav, pa ne vije nemet evit krediñ lakaat ar gaoz diwar o fenn.

Koulskoude em eus tennet va mad eus va lennadenn. Desket em eus ur bern traoù ha tro em eus bet drezi d’en em soñjal war kudennoù ne ouezen ket e oa anezho, zoken. Sirius eo an danvez, met kontet gant un tamm brav a fent hag a istorioùigoù farsus -el lodenn gentañ dreist-holl- a lak da dremen ur prantad dudius.

Moi, jardinier citadin, 1 ha 2, Min-ho Choi, Korea ar Su (2014 ha 2015)

Ur rummad div vannenn-dreset, awenet gant buhez ar skrivagner.

Erru poazh gant e labour er gêr vras, e tiviz Min-ho Choi reiñ e zilez ha mont da annneziñ war lez ur gêr vihannoc’h ma c’hell feurmiñ un tamm douar en un dachennad liorzhoù boutin.

Ar wezh kentañ eo dezhañ tostaat ouzh douar pe blant. Gwelet a reer anezhañ o teskiñ, o poaniañ, o tastum pe o koll e c’hounid, gant barzhoniezh ha kalzig a fent. Liorzhañ zo ivez un doare da deurel ur sell nevez war ar bed ha war an dud : e-keit ma toñvaa an danvez-liorzhour e zachenn nevez, ez eus ur grouell o kreskiñ e kof e wreg. Mont a ra e darempred gant e amezeien, krouiñ a ra liammoù nevez.

Kammedoù kentañ un neofit war al liorzhañ eo eta. Ingal goude pennad pe bennad e kaver div bajennad displegadennoù, evit kinnig legumaj e liorzh, penaos o c’hounit, penaos o virout pell ha kement ‘zo. N’eo ket al lodenn dedennusañ evidomp, o vezañ ma z’eus ul lodenn vras eus ar plant kinniget n’anavezer ket o anv zoken. Hag evit ar re a anavezomp, eo gwall zisheñvel an hin hag an doare da labourat etre Breizh ha Korea.

Plijet on bet gant ar rummad gras da zaou dra : da gentañ, e kavan dibar an tem, n’eo ket alies e weler an dud o kontañ o buhezioù liorzhourien, ha pa vije e kêr. Da eil, kontet eo an div levrenn gant dourlivadurioù penn-da-benn. Ha pegen kaer int, ur blijadur d’an daoulagad ! N’eo ket ken barrek an aozer evit tresañ an tudennoù eget al legumaj, ar plant hag an ardremezioù, met n’eus forzh.

Kenkoulz lenn an div levrenn-mañ hag ober un droiad-bale en ho liorzh, m’ho peus c’hoant da zistanañ un deiz ma raio glav…

 

Faire de la bande dessinée, Scott McCloud, Stadoù Unanet (2006)

Diouzh ar c’hentañ gwel, n’eo ket ken meizidik al levr-mañ hag an daou gent.

Kavet e vo ennañ, evel e kalz levrioù all diwar-benn an hevelep sujed, ur voest-ostilhoù da gregiñ e-barzh : Peseurt tem dibab ? peseurt hent a heul ar c’harrezennoù ? penaos dibab un dalenn pe un all ? Peseurt benveg a glot gant an teknik-mañ-teknik ? Gant an dorn, pe gant an urzhiataer ? Penaos diforc’hañ trolinenn un dudenn-paper diouzh trolinenn eben ? Penaos tresañ santimantoù an dud war o fenn ?

Met mont a ra pell Scott McCloud ganti, ur wezh c’hoazh, ouzhpenn m’eo dornet kaer (e gatalog dremmoù, da skouer, em eus kavet marzhus). En ur heuliañ anezhañ, me ha n’em eus treset bannenn-treset ebet morse ha n’on ket e sell ober, em boa ar santimant da zeskiñ traoù diwar-benn mab-den. Traoù a ouezen dija, marteze, met kinniget ken eeün, ken splann, ma taole ur gouloù nevez warno. Traoù a denn, da skouer, ouzh yezh ar c’horf, ouzh tresoù an dremmoù, ouzh an ijinañ bedoù… Ur gentel diwar-benn ar c’hrouiñ eo, dre vras, a ro Scott McCloud d’e bublik.

Krog on da gaout douetañs ez eus un dra bennak all etre me hag an aozer (ar skrivagner ?)-mañ avat. Klotañ a ra resis e zoare da zisplegañ gant va doare da gompren an traoù. Kement tra a lavar a zo dres an hini emaon o c’hortoz, respont a ra d’am goulennoù a-raok na vijent savet. Ha n’eo ket moc’h gant e zaveoù, evit an hini en deus c’hoant da vont pelloc’h. Ar pep tra-se a ra hep brabañsal morse. Dispakañ a ra frouezh e enklaskoù, diskuliañ a ra e gredennoù, met ivez e arvaroù. Pa ne vez ket sur, pa sant n’eo ket ur mailh war un dra bennak, en lavar ivez, da reiñ an daolenn ar resisañ hag an onestañ posubl. Gant se, e c’hell al lenner mont pelloc’h egetañ, m’eo e zezo.

Dre an tri levr-mañ eo personelezh un arzour dibar em eus graet anaoudegezh gantañ. Un arbennigour eus mab-den evel m’o doujan. Bet eo pell oc’h en em stummañ dre entan evit e zanvez, betek tizhout ur sklaerder, un eeünded hep o far. Perzhioù a denn da arz minimalist bro-Japan en ur mod.